Platforma Sygnalizacji Agrofagów - Online Pest Warning System

Zawodnica świerkowa (Pristiphora abietina Christ.)

Rząd: Błonkoskrzydłe (Hymenoptera) 
Rodzina: Pilarzowate (Tenthredinidae)  

Długość dorosłej błonkówki: ok. 4 - 7 mm  
Pojaw owadów dorosłych: od końca kwietnia do połowy maja. 
Środowisko: drzewostany z udziałem świerka, parki, ogrody przydomowe. Pospolity prawie w całym kraju.
Rośliny pokarmowe: świerk (Picea spp.). 
Rozmieszczenie geograficzne: głównie środkowa i północna Europa. W Polsce szkodnik ten występuje na terenie całego kraju.
 
Cykl rozwojowy: Lot osobników dorosłych odbywa się w okresie rozwoju pączków świerka, zwykle pod koniec kwietnia i na początku maja. Jaja składane są na igłach  pędów wierzchołkowych i szczytowych pędach gałęzi bocznych. Wylęgające się po około 5 dniach larwy żerują wyłącznie na młodych igłach przyrostów tegorocznych. Młodsze larwy wygryzają zatoki u podstawy igieł, co powoduje charakterystyczne, masowe zasychanie igieł na młodych pędach. Larwy starsze zjadają całe igły. Po okresie 3 - 5 tygodni żerowania dorosłe larwy spadają do gleby, gdzie tworzą zwarte kokony poczwarkowe. Przelegują w nich do wiosny. Przepoczwarczenie następuje na początku kwietnia. Część larw zawodnicy świerkowej może jednak pozostawać w glebie przez szereg kolejnych lat, stwarzając stałe zagrożenie dla sąsiadujących drzew.       

 Znaczenie: Intensywne żerowanie larw szkodnika na młodych, rozwijających się pędach może prowadzić do częściowego, lub całkowitego zniszczenia igliwia tegorocznych przyrostów. Pozbawione igieł pędy robią wrażenie zaschniętych, co znacznie obniża walory dekoracyjne drzewa. Powtarzające się przez kilka sezonów masowe ataki mogą powodować wyraźne deformacje korony w wyniku rozwoju pąków śpiących.  Najbardziej wrażliwe na ataki tego szkodnika są młodsze drzewa. Równoczesne zasiedlenie świerków przez zawodnicę świerkową (uszkadzającą tylko igły tegoroczne) oraz mszycę świerkową zieloną (uszkadzającą tylko igły ubiegłoroczne i starsze) może doprowadzić do śmierci drzewa. 

Zwalczanie: Zwalczanie zawodnicy świerkowej przeprowadza się zwykle tylko na plantacjach świerka stosując preparaty o działaniu kontaktowym, lub  inhibitory syntezy chityny po zauważeniu pierwszych uszkodzeń spowodowanych przez larwy. Ze względu na znaczne podobieństwo koloru larw oraz młodych igieł świerka wczesne wykrycie samego szkodnika na drzewie jest bardzo trudne.  Owad ten wykazuje wysoką odporność na działanie preparatów biologicznych produkowanych na bazie bakterii Bacillus thuringiensis oraz nicieni owadobójczych.