Na plantacjach rzepaku ozimego, gdzie wystawiono żółte naczynie, w ostatnich dniach odłowiono dużą ilość śmietek glebowych (Delia radicum, D. platura, D. florilega). Było to ponad 300 osobników, inne gatunki odłowione w naczyniach to mszyca czeremchowo – zbożowa (95 sztuk) oraz znacznie mniej licznie - miniarki, gnatarz rzepakowiec, pchełka rzepakowa.
Na roślinach rzepaku ozimego w Winnej Górze zaobserwowano już pierwsze kolonie mszycy brzoskwiniowej (formy nieuskrzydlone) oraz mszycy kapuścianej (formy uskrzydlone i nieuskrzydlone). Ponadto, szczególną uwagę należy zwrócić na występowanie śmietki kapuścianej, ponieważ w żółtych naczyniach odłowiono liczne osobniki dorosłe tego agrofaga oraz zaobserwowano pierwsze uszkodzenia korzeni roślin rzepaku przez larwy.
W żółtych naczyniach odłowiono także liczne chrząszcze pchełki rzepakowej (odnotowano uszkodzenia na liściach rzepaku), muchówki miniarki kapuścianej oraz kilkanaście osobników dorosłych gnatarza rzepakowca. Na roślinach rzepaku zaobserwowano również osobniki dorosłe mączlika.
Mozaika tytoniu jest chorobą wirusową bardzo szybko rozprzestrzeniającą się na polu poprzez zakażenia mechaniczne wywołane głównie prowadzeniem prac pielęgnacyjnych. Sprawcą choroby jest wirus mozaiki tytoniu (ang. Tobacco mosaic virus – TMV), który corocznie w Polsce powoduje znaczące straty w uprawach tytoniu. Uważa się, że wirus TMV jest niezwykle trwały, gdyż w odróżnieniu od większości wirusów roślinnych może przechować się w pozostałościach roślin przez wiele lat. Ponadto, nawet poddany działaniu wysokich temperatur, np. podczas suszenia liści tytoniu, zachowuje wirulencję, tj. zdolność infekcji roślin.
W ograniczaniu występowania TMV wykorzystywanych jest wiele metod agrotechnicznych, jednakże z uwagi na to, że głównym źródłem zakażenia mozaiką są martwe tkanki chorych roślin pochodzące z poprzedniego sezonu wegetacyjnego, zaleca się stosowanie zabiegów przyspieszających rozkład i mineralizację resztek roślinnych. Ważną rolę odgrywa tu używanie wyspecjalizowanych urządzeń dokładnie rozdrabniających i przyorujących łodygi tytoniu pozostałe po zbiorze liści. Wskazane jest stosowanie preparatów stymulujących rozwój mikroorganizmów odpowiedzialnych za mineralizację materii organicznej.
Przed rozpoczęciem nowego sezonu wegetacyjnego warto również zaopatrzyć się w wysokiej jakości materiał siewny pozbawiony zanieczyszczeń, a zwłaszcza resztek tkanek roślinnych, które stanowią źródło zakażenia TMV. Nie bez znaczenia pozostaje zadbanie o czystość narzędzi i obejść rolniczych. Zaleca się odkażenie sprzętu rolniczego wykorzystywanego przy produkcji rozsady i zakładaniu plantacji na polu.
W ostatnich dniach w pułapce ssącej (aspiratorze Johnsona) w Sośnicowicach odnotowano początek migracji jesiennych mszyc. Należy obserwować plantacje ozimin (zboża, rzepak) pod kątem ich obecności, ponieważ są wektorami wirusów i mogą rozprzestrzeniać wirusy powodujące groźne choroby roślin uprawnych.
Odnotowano również aktywność takich szkodników jak śmietkowate (kapuściana, kiełkówka i glebowa), gnatarz rzepakowiec, pchełka rzepakowa, miniarki. Należy regularnie lustrować plantacje rzepaku na obecność tych agrofagów.
W tym roku obserwowane są znaczne niedobory wody, z powodu bardzo niskiej liczby opadów ( we wszystkich regionach Polski). Ma to wpływ na niedostatecznie wysokie zbiory (obniżenie plonów nasion i słomy konopi). Suchy wrzesień i październik ułatwiają jednak zbiór suchego surowca. Zbiór można rozpoczynać, kiedy połowa wiechy konopnej osiągnęła dojrzałość nasion.
Odłowiono z roślin kukurydzy 4 chrząszcze stonki kukurydzianej w okolicach Włocławka. To pierwsze oficjalne potwierdzenie obecności szkodnika w województwie kujawsko-pomorskim.
Mozaika tytoniu jest chorobą wirusową (ang. Tobacco mosaic virus – TMV) bardzo szybko rozprzestrzeniającą się na polu poprzez zakażenia mechaniczne wywołane głównie prowadzeniem prac pielęgnacyjnych. Dodatkowo jej przenoszeniu i rozwojowi sprzyja wysoka temperatura powietrza, wysoka wilgotność oraz intensywność światła.
Chmiel rozpoczyna właśnie kwitnienie i zawiązywanie szyszek. Jest to faza kluczowa dla plonowania roślin, dlatego konieczne jest wzmożenie kontroli agrofagów, które mogą powodować uszkodzenia kwiatostanów i owocostanów. Najgroźniejsze w tym okresie są: przędziorek chmielowiec oraz mszyca śliwowo-chmielowa.
Obserwuje się ponowny szczyt nalotu motyli omacnicy prosowianki na kukurydzę w pułapce świetlnej. Odłowiono 18 samic i 2 samce.
W ostatnim tygodniu lipca obserwowano przędziorka chmielowca na buraku cukrowym niemal w całej Polsce. W badaniach monitoringowych potwierdzono bardzo liczne występowanie roztoczy w następujących województwach: kujawsko-pomorskim – powiat toruński, żniński, nakielski i inowrocławski; łódzkim – powiat kutnowski; wielkopolskim – powiat pilski i kolski; lubelskim – powiat hrubieszowski, parczewski, łęczyński oraz w zachodniopomorskim w powiecie gryfińskim.
Monitoring plantacji buraka cukrowego w województwie wielkopolskim oraz opolskim pod kątem występowania agrofagów, przeprowadzony w dniach od 18 do 20 lipca 2022 r. wykazał masowe występowanie przędziorka chmielowca na plantacjach na terenie następujących powiatów: krotoszyńskim, rawickim, ponownie w średzkim, nowotomyskim, szamotulskim, grodziskim, czempińskim, gnieźnieńskim, ostrowskim i leszczyńskim oraz w nyskim (województwo opolskie). Średnio na jednym liściu obserwuje się od 7 do 10 dorosłych osobników roztocza. Do zwalczania stadiów ruchomych roztoczy w buraku cukrowym dopuszczony jest preparat Ortus 05 SC. Ponadto na liściach stwierdzono znaczną aktywność wciornastków oraz miny powstałe po żerowaniu larw śmietek (od 1 do 2 larw na liściu).
W ostatnim tygodniu tj. od 11 do 15 lipca 2022 r. stwierdzono masowe występowanie przędziorka chmielowca na plantacjach buraka cukrowego na terenie województwa wielkopolskiego: w powiecie średzkim, nowotomyskim, szamotulskim, grodziskim, czempińskim, gnieźnieńskim, ostrowskim i leszczyńskim. Średnio na jednym liściu obserwuje się 7 dorosłych osobników roztocza. Przędziorek chmielowiec to szkodnik o wyjątkowo dużym potencjale rozrodczym, gdyż może w ciągu roku generować 4-10 pokoleń. Objawy żerowania mogą być mylone np. z niedoborem niektórych składników pokarmowych, takich jak np. magnez, jak również z uszkodzeniami powodowanymi przez wciornastki.
Siewy lnu włóknistego i oleistego w tym roku wykonano na przełomie kwietnia i maja. W niektórych rejonach Polski (woj. dolnośląskie) niski poziom opadów (susza) wpłynęły na obniżenie wschodów i tzw. nierówne wschody.
Obserwuje się na kukurydzy silny pojaw skoczków, w tym skoczka kukurydzianego, których żerowanie prowadzi do przebarwień liści kukurydzy. Szkodnikom sprzyjała susza i tropikalne upały.
Na plantacji kukurydzy w monokulturze zaczęły się liczne wyloty chrząszczy stonki kukurydzianej z poczwarek.
W miniony weekend do pułapki feromonowej umieszczonej na terenie ogródka fenologicznego Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu, został odłowiony pierwszy motyl ćmy bukszpanowej (Cyldlima perspectalis). Jest to najpewniej początek lotu pierwszego pokolenia motyli, które niebawem zaczną składać jaja na bukszpanach.
Rozpoczął się nalot motyli omacnicy prosowianki na uprawy kukurydzy. Należy przygotować się do rozkładania biopreparatów z kruszynkiem.
Odłowiono pierwsze motyle omacnicy prosowianki do pułapki świetlnej.
Zaobserwowano pojawienia się pojedynczych roślin porażonych wirusem mozaiki tytoniu, pojawieniu się pchełki na polach konopi, wystąpieniu więdnięcia fuzaryjnego na lnie oraz komunikat o niskiej odporności oregano na niskie temperatury.
W okolicach Rzeszowa w izolatorze entomologicznym wyleciał pierwszy motyl (samiec) omacnicy prosowianki. Należy zacząć obserwacje na polach uprawnych.
Na terenie Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu od trzech dni regularnie odławia się nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi). W zależności od warunków pogodowych i uwarunkowań lokalnych wskazane jest wykonanie zabiegów ochronnych późnych odmian czereśni w przeciągu najbliższych kilku dni.
Wczoraj na terenie Instytutu Ochrony Roślin w Poznaniu, odnotowano pierwsze 3 osobniki nasionnicy trześniówki (Rhagoletis cerasi), odłowione na żółte tablice lepowe powieszone na starej czereśni. Konieczne jest dalsze monitorowanie lotu tego owada w celu ustalenia optymalnego terminu zwalczania.
Pierwsze 2 poczwarki omacnicy prosowianki w izolatorze entomologicznym. Należy się przygotować do monitoringu szkodnika.
Po dłuższym zimowaniu swoją aktywność rozpoczęły ślimaki nagie – szkodniki upraw rolniczych i ogrodniczych. Chcąc określić ich zagęszczenie i wielkość uszkodzeń roślin zaleca się obserwację upraw wieczorem i wcześnie rano, gdy ślimaki wychodzą z kryjówek żerować.
W pułapce lepowej typu delta, z syntetycznym feromonem owocówki śliwkóweczki (Grapholita funebrana), zawieszonej na terenie Instytutu Ochrony Roślin - PIB w Poznaniu, sąsiadującym z ogródkami działkowymi, w miniony weekend (13-15 maja 2022) odłowiono prawie 50 osobników wymienionego wyżej gatunku. Liczba ta świadczy o początku masowego pojawu tego gatunku, który jednak na terenach miejskich może być nieco przyspieszony.
Pojawiły się uskrzydlone mszyce - mszycy trzmielinowo-burakowej na buraku cukrowym oraz pierwsze kolonie. Ponadto, można zaobserwować pierwsze złoża jaj śmietki ćwiklanki po spodniej stronie liści buraków cukrowych.
Konopie
W woj. wielkopolskim i dolnośląskim siewy konopi odbywają się na początku maja.
Konopie
Na plantacjach konopi pod koniec maja pojawia się pchełka. Należy obserwować plantacje, w razie dużego nasilenia owada, należy wykonać zabieg opryskiwania.
Trwa intensywne żerowanie gąsienic ćmy bukszpanowej po okresie zimowym na Podkarpaciu. Należy monitorować rośliny na ich obecność i wykonać zabiegi mechanicznego, biologicznego lub chemicznego zwalczania. Nie należy dopuścić do przepoczwarczenia się gąsienic i wylotu wiosennego pokolenia szkodnika.
Gąsienice omacnicy prosowianki przetrzymywane w polowych izolatorach entomologicznych w okolicach Rzeszowa cechują się wysoką przeżywalnością. Na ten moment śmiertelność gąsienic w trakcie zimowania jest szacowana na 5%.
Len
Siewy lnu włóknistego i oleistego w tym roku wykonano na przełomie kwietnia i maja. W niektórych rejonach Polski (woj. dolnośląskie) niski poziom opadów (susza) wpłynęły na obniżenie wschodów i tzw. nierówne wschody.
Konopie
Zbyt niskie temperatury gleby i susza opóźnią siewy konopi. Nie należy wysiewać nasion do bardzo suchego podłoża, gdyż rośliny nie skiełkują.
Nie należy stosować herbicydów posiewnych na wysuszonej glebie.
Gąsienice ćmy bukszpanowej zaczynają się wybudzać po zimowej hibernacji i wznawiają żerowanie. Należy obserwować rośliny bukszpanów. Pod koniec kwietnia warto zastosować ich zwalczanie biologiczne lub chemiczne zanim wejdą w stadium poczwarki.
W okolicach Rzeszowa wzrasta liczba odławianych chrząszczy chowacza czterozębnego i chowacza brukwiaczka do żółtych naczyń. Zalecamy intensyfikację monitoringu
Nastąpiło załamanie pogody i zdecydowany spadek temperatury powietrza w ciągu ostatnich dni i przede wszystkim nocy (przymrozki).
Ograniczyło to aktywność szkodników owadzich na uprawach rzepaków, niemniej jednak w żółtych naczyniach zaobserwować można pierwsze osobniki słodyszka rzepakowego.
Prognozowana jest w najbliższym okresie poprawa warunków meteorologicznych.
Zalecamy wystawianie żółtych naczyń na uprawach rzepaków, w celu określania liczebności owadów w zbliżający się weekend.
Po lustracjach terenowych zauważono początki pojawu:
- pałecznicy zbóż i traw na pszenżycie i jęczmieniu,
- pleśni śniegowej na pszenicy,
- rynchosporiozy na pszenżycie,
a także dość duże skupiska z objawami mączniaka prawdziwego zbóż i traw na pszenżycie, znacznie mniej na roślinach jęczmienia
Projekt realizowany w ramach Dotacji Celowej MRIRW na 2023
Obszar 1: Ochrona roślin oraz ograniczanie zagrożeń związanych z rozprzestrzenianiem się organizmów kwarantannowych i stosowaniem
środków ochrony roślin.
Zadanie 1.3: Prowadzenie internetowej Platformy Sygnalizacji Agrofagów
Instytut Ochrony Roślin - Państwowy Instytut Badawczy
Ulica: Władysława Węgorka 20
60-318 Poznań
tel. +48 61 864 90 75
fax +48 61 864 91 20
Internetowy System Sygnalizacji Agrofagów